آذرست : تاريخچه راديو و تلويزيون كشورهای همسايه

[Moh@mm@d-SAT]

درود


در اين تاپیک به نقل از مقاله ای از خبرگزاری قارس سوای از هر دیدگاهی و نظری براي آشنايي با وضعيت راديو و تلويزيون در كشورهای همسايه، به بررسي وضعيت و معرفي هر كدام از آنها پرداخته شده است.

موفق باشید.
با تشکر از Shery بابت جمع آوری این مطالب

[Moh@mm@d-SAT]

جمهوري آذربايجان

راديو و تلويزيون
راديو باكو در سال 1926 راه‌اندازي شد. اين راديو كه به زبان آذربايجاني برنامه پخش مي‌كند، به زبان‌هاي روسي، عربي، فارسي و تركي، انگليسي، تالشي، ارمني، كردي و لزگي نيز برنامه دارد.
يك مركز تلويزيون در باكو در سال 1956 تأسيس شد. در سال 1968 سيستم راديو و تلويزيون اين جمهوري به زبان آذري، روسي و ارمني روي دو طول موج راديو و دو كانال برنامه پخش مي‌كرد.
راديو و تلويزيون آذربايجان زيرنظر كميتة دولتي تلويزيون و راديو كه در باكو است، اداره مي‌گردد. باكو چندين ايستگاه راديويي، يك ايستگاه تلويزيون و يك استوديوي فيلمبرداري دارد.
شركت ملي راديو و تلويزيون آذربايجان
1-راديو باكو
2-تلويزيون باكو
3-اركستر سمفوني راديو تلويزيون دولتي نيازي

[Moh@mm@d-SAT]

ارمنستان

راديو
راديو در ارمنستان كه از سالهاي قبل فعاليت خود را در ايروان آغاز كرده است، داراي سه برنامه به زبان ارمني، روسي و كردي است كه در داخل كشور پخش مي‌شود و براي خارج نيز برنامه‌اي به زبان‌هاي ارمني، رومي، كردي، تركي، عربي، انگليسي، فرانسوي، اسپانيولي و فارسي پخش مي‌شود. متأسفانه در مورد تعداد گيرنده‌هاي راديو در ارمنستان طي سالهاي اخير اطلاع دقيقي وجود ندارد.

تلويزيون
تلويزيون ارمنستان داراي چندين كانال به زبان‌هاي ارمني و روسي است وتقريباً در طول 24 ساعت برنامه پخش مي‌كند.

[Moh@mm@d-SAT]

افغانستان

در افغانستان، رسانه‌هاي گروهي و وسايل ارتباط جمعي نقش محدودي داشته است. آژانس خبري افغانستان "خبرگزاري باختر " است كه فعاليت خود را از سال 1939 آغاز نمود. اين آژانس زيرنظر وزارت اطلاعات و فرهنگ اداره مي‌شده است. طي سالهاي گذشته خبرگزاري اسلامي افغان نيز در پيشاور فعاليت داشته است.


راديو و تلويزيون
بجز كابل و برخي شهرهاي اصلي و مهم كه داراي برق هستند راديو و به‌ويژه تلويزيون شنونده و بينندة زيادي نداشته و به همين جهت تأثير اين دو رسانة مهم بسيار محدود بوده و جايگاه خود را به دست نياورده است.
فعاليت راديو وسيع‌تر از تلويزيون است. در سال 1976 تعداد 115000 گيرندة راديويي وجود داشت ليكن تعداد گيرنده‌هاي فعلي آن مشخص نيست. فعاليت راديو از سال 1320 آغاز گرديد كه براي مدتي محدود به كابل بود. تا پايان سال1370 هم برنامه‌هاي راديو بيست‌وچهار ساعته نبود و معمولاً از صبح شروع مي‌شد تا پاسي از شب. پس از روي كار آمدن دولت مجاهدين، به دليل درگيريها ساعات پخس راديو كاهش يافته و روزانه از ده ساعت تجاوز نمي‌كرد. برنامه‌هاي راديو به زبانهاي فارسي (دري) و پشتو تهيه مي‌شد. برنامه‌هايي هم به زبانهاي ازبكي، تركمني، بلوچي، نورستاني، پشايي و ... تهيه مي‌شده است. در پانزده استان كشور راديوهاي محلي وجود داشته، كه علاوه بر پخش برنامة سراسري، چند ساعت نيز برنامه‌هاي محلي داشته‌اند. در زمان طالبان فعاليت راديو باز هم محدودتر گرديد. پس از سقوط طالبان فعاليت راديو گسترش يافت هر چند كه فرسوده و قديمي بودن تجهيزات و وسايل پخش راديو مانع از رشد كافي و گسترش آن به سراسر كشور مي‌شد ولي با كمك كشورهاي ديگر فعاليت راديو رو به افزايش بوده و پيش‌بيني مي‌شود در آينده رشد بيشتري يابد.
طي دو سه دهه گذشته به دليل مشكلات و ضعف‌هاي متعددي كه بر سيستم راديوي افغانستان حاكم بوده و يا بر سراسر كشور گسترش نداشته، راديوهاي خارجي نقش زيادي در برقراري ارتباط خبري با مردم افغانستان داشته‌اند، مردم مناطق مختلف اخبار تحولات افغانستان و جهان را معمولاً از طريق راديوهاي خارجي دريافت مي‌كردند.
فعاليت تلويزيون از سال 1978/1357 آغاز گرديد و شروع آن با كودتاي هفت ثور/ 27 آوريل مواجه شد. قبل از مداخله نظامي شوروي تعداد 000/31 گيرندة تلويزيون وجود داشت.
مهمترين مركز فعاليت تلويزيون شهر كابل است. ساير شهرستان‌هاي برنامه‌هاي تلويزيوني را با تأخير دريافت مي‌كنند. برنامه‌هاي تلويزيون كابل يا از طريق ماهواره براي شهرستان‌ها پخش مي‌شود و يا آنكه برنامه‌هاي ضبط شده، از طريق زميني و هوايي براي بعضي مراكز استانها فرستاده مي‌شود. تا سال 1377 حداقل ده ايستگاه تلويزيون در كابل و 9 مركز استان ديگر افغانستان فعال بود.
ساعت پخش برنامه‌هاي تلويزيون تا پايان 1370 محدود بود. بعد از تشكيل دولت مجاهدين، تا اواسط تابستان 1371 ساعات پخش برنامه‌هاي تلويزيون از 5 الي 7 ساعت تجاوز نمي‌كرد. در بيستم مرداد‌ماه 1371 بر اثر حملات موشكي به شهر كابل، ايستگاه تلويزيون كابل آسيب ديد و موقتاً از كار افتاد.
تا زماني كه اتحاد شوروي ( پايان سال 1370) در افغانستان حضور داشت، دو كانال تلويزيوني شوروي مستقيماً در كابل و قسمت‌هايي از افغانستان برنامه پخش مي‌كرد كه پس از سقوط دولت نجيب‌الله در اوايل 1371 اين كانالها قطع گرديد.
برنامه‌هاي تلويزيون كيفيت خوبي ندارد. قبل از تشكيل دولت مجاهدين، بسياري از فيلمها هندي بود ولي پخش آنها محدود يا متوقف شد. در زمان طالبان فعاليت تلويزيون بكلي متوقف گرديد زيرا اين گروه تلويزيون و هر گونه فيلمبرداري را حرام مي‌دانست، عده‌اي از مردم كه وضعيت مالي بهتري داشتند با استفاده از امكانات ماهواره‌اي، برنامه‌هاي تلويزيوني خارجي را به صورت مخفيانه مورد استفاده قرار مي‌دادند.
پس از سقوط طالبان فعاليت تلويزيون مجدداً آغاز شد. تجهيزات و دستگاه‌هاي فرستنده تلويزيون با كمك كشورهاي ديگر از جمله ايران نوسازي شد و كابل و تعدادي از شهرهاي مهم تحت پوشش برنامه‌هاي تلويزيوني قرار گرفت. از آنجا كه بسياري از شهرها و مناطق مختلف افغانستان فاقد برق است امكان استفاده از تلويزيون محدود است.

[Moh@mm@d-SAT]

امارات متحده عربي

راديو و تلويزيون
راديوي امارات عربي متحده در سال 1972 ايجاد شد. در سال 1985 در حدود 350.000 گيرندة راديو و 130.000 گيرنده تلويزيون در امارات بوده است.
ايستگاه‌هاي راديوي ابوظبي، دبي، ام‌القوين و رأس‌الخيمه تماماً برنامه‌ها را به زبان عربي در سطح وسيعي پخش مي‌كنند. همچنين ايستگاه ابوظبي به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه و اردو، و ايستگاه دبي به انگليسي و رأس‌الخيمه به زبان اردو برنامه پخش مي‌كنند. ابوظبي و دبي ايستگاه تلويزيوني دارند كه هر كدام از دو كانال برنامه‌هاي متعددي پخش مي‌كنند. تلويزيون شارجه در سال 1988 افتتاح شد.
در شارجه و عجمان برنامه‌هاي انگليسي گهگاه پخش مي‌شود. تلويزيون ماهواره‌اي نيز در كشور امارات قابل دسترسي است كه سيستم آن در بسياري از آپارتمانها نصب شده است.

[Moh@mm@d-SAT]

بحرين

پيش از استقلال مجمع‌الجزاير بحرين، در اين كشور، يك دستگاه فرستندة راديويي وجود داشت كه در اختيار دولت بود و از سال 1334 ه. ش ( 1955 .م) برنامه‌هاي خود را به زبان عربي پخش مي‌كرد. در اين تاريخ در آنجا ايستگاه فرستندة تلويزيوني وجود نداشت و اهالي از فرستندة تلويزيوني ظهران استفاده مي‌كردند. گهگاه از كانال فرستنده كويت و ندرتاً از ايستگاه آبادان نيز مي‌توانستند بهره ببرند.

راديو

راديو بحرين در سال 1977 تأسيس شد و داراي شبكه راديويي با برنامه‌هاي مختلف است:
برنامه اول راديويي آن به مدت 6 ساعت از ساعت 14 الي 20، شامل برنامه‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي، موسيقي و پخش زندة مراسم رسمي جشنهاست و از ساعت 20 الي 24، تلاوت قرآن كريم و برنامه‌هاي مذهبي پخش مي‌شود.
برنامه سوم راديو از موج اف‌ ـ ام به مدت 18 ساعت در روز به پخش برنامه‌هاي ورزشي بويژه فوتبال مي‌پردازد. همچنين روزانه به مدت 2 ساعت از راديو بحرين، برنامه‌هاي مربوط به شوراي همكاري خليج‌فارس به نام " صورت مجلس التعاون " پخش مي‌شود. از مورج اف‌ ـ ام نيز ميز‌گردهاي مختلف وموسيقي سنتي و مدرن پخش مي‌گردد.
برنامه‌هاي راديويي نيروي هوايي آمريكا در ظهران و برنامه‌هاي راديويي " آرامكو " كه به زبان انگليسي و در عربستان سعودي تهيه مي‌شود، بحرين را نيز زير پوشش خود دارد. آرامكو با 4 طول موج به پخش برنامه‌هاي عمومي، كلاسيك، غربي و موسيقي مي‌پردازد. برنامه‌هاي انگليسي زبان قطر و دوبي نيز توسط گيرنده‌هاي بحرين گرفته مي‌شود. همچنين آخرين اخبار با موج كوتاه از صداي خاورميانة آمريكا و سرويس آفريقا در طول صبح و بعد از ظهر به خوبي سرويس جهاني BBC و سرويس راديو و تلويزيون نيروهاي مسلح در بحرين گرفته مي‌شود. برنامة راديو بوشهر نيز روي موج متوسط، رديف 1503 كيلو‌هرتز، قابل دريافت است.
بايد گفت راديوي بحرين و خطوط مخابراتي آن، خليج‌فارس و خط Intelsat را با بقية جهان مرتبط مي‌سازد. در حقيقت از 1969 كه ايستگاه ماهواره زميني در بحرين شروع به كار كرد، بحرين را به صورت مركز ارتباطات در خاورميانه در آورد. اكنون اين كشور با داشتن 4 ايستگاه زميني، به ماهواره‌هايي كه بر فراز اقيانوس هند و آتلانتيك قرار دارند، همچنين با عربست در ارتباط است. بنگاه خبر پراكني در اين كشور نيز در 1955 تأسيس شده كه يك مؤسسه دولتي است و برنامه‌هاي خود را به زبان‌هاي عربي و انگليسي عرضه مي‌دارد.

تلويزيون

تلويزيون بحرين پخش برنامه‌هاي خود را به صورت رنگي، از سال 1973 آغاز كرده است و شامل پنج شبكه به زبان‌هاي عربي و انگليسي است و شرق عربستان سعودي، قطر و امارات متحدة عربي را تحت پوشش قرار مي‌دهد.
شبكه‌هاي تلويزيون بحرين كلاً در روز، 24 ساعت به زبان عربي ( مجموعاً در چند كانال) و 8 ساعت برنامه به زبان انگليسي دارد كه برنامه‌هاي انگليسي آن شامل اخبار، سريال‌هاي آمريكايي، فيلم، كارتن و ساير برنامه‌هاي انگليسي مي‌شود. برنامه‌هاي كانال ديگر انگليسي زبان نيز توسط آرامكو از عربستان پخش مي‌گردد. به علاوه، شبكه‌هاي تلويزيون بحرين 9 ساعت به پخش برنامه‌هاي كانال ماهواره‌اي مصر، 24 ساعت BBC ، يك ساعت CNN و 9 ساعت از مركز تلويزيون خاورميانه MBC، تغذيه مي‌كند.
با آنتن مناسبي، مي‌توان از بحرين، برنامه‌هاي تلويزيون قطر، كويت و دبي را تماشا كرد.

[Moh@mm@d-SAT]

پاكستان

راديو
" مؤسسه سخن پراكني پاكستان " (pbc) به وسيله يك هيئت مديره شامل يك رئيس، يك مديره كل و شش مدير ديگر كه همه به وسيله دولت فدرال منصوب مي‌شوند، اين مؤسسه اكنون از طريق 17 ايستگاه در ابوت‌آباد، بهاولپور، دي. اي. خان، فيصل آباد، گليگيت، حيدرآباد، اسلام‌آباد، كراچي، خيرپور، خضدار، لاهور، مولتان، پيشاور، كويته، راولپندي، اسكردو و تربت و 39 موج كوتاه و متوسط با قدرت پرتوكل 3433 كيلووات كار مي‌كند. اكنون 95% منطقه را مي‌پوشاند. " خانه سخن پراكني اسلام‌آباد " بزرگترين و پرقدرت‌ترين ايستگاه با فرستندة هزار كيلو‌واتي است.
بخش خارجي مؤسسة سخن پراكني پاكستان در هفته 80 ساعت برنامه به 15 زبان براي خارج از كشور پخش مي‌كند.

تلويزيون

از 1964 تلويزيون در اين كشور شروع به كار كرده است . " مؤسسة تلويزيون پاكستان " در 1967 تأسيس شده بيشترين سهام آن در اختيار دولت است. پنج فرستنده در شهرهاي راولپندي، ‌اسلام‌آباد، كراچي، لاهور، كويته و پيشاور دارد. يك ايستگاه ماهوارة زميني در 1972 شروع به كار كرد. كانال دوم تلويزيون فناوري ماهواره‌اي را مورد استفاده قرار مي‌دهد.
در سال 1990 نخستين ماهوارة مخابراتي پاكستان، به نامه " بدر اول "‌با همكاري چين كمونيست به فضا پرتاب شد.
همزمان با اين اقدام، كانال تلويزيون پاكستان، با عنوان " برنامه مردم " نيز رسماً آغاز به كار كرد. به گفتة يكي از مسئولان اين تلويزيون، هدف از راه‌اندازي اين برنامه جديد كه عمدتاً شامل گزارش‌هاي هنري، فيلم سينمايي، موسيقي و اخبار خواهد شد و در مرحلة اول به طور 24 ساعته در محدودة اسلام‌آباد و راولپندي پخش خواهد گرديد. ايجاد سرگرمي براي مردم است. 20 ساعت از برنامه‌هاي شبانه‌روزي اين شبكه را برنامه‌هاي سانسور شدة شبكة سي‌. ان.‌ان آمريكا تشكيل مي‌دهد.
تلويزيون پاكستان هم اكنون در يك كانال ماهواره‌اي به نام " ان.‌تي. ام " برنامه‌هاي شبكه‌هاي تلويزيون " سي‌. ان.‌ان " آمريكا، "‌بي. بي.‌سي " انگليس و يك كانال ماهواره‌اي ديگر را با حذف صحنه‌هاي مستهجن پخش مي‌كند. در برنامه‌هاي توليد داخل بويژه در بخش موسيقي نيز تقليد و كپي كاري از سبك غربي و مدلهاي آمريكايي، اروپايي و هندي رايج است.
كانال " ان.‌تي. ‌ام " در سپتامبر 1994 قراردادي با تلويزيون پاكستان براي ادامه پخش 24 ساعته برنامه‌هاي خود به مدت 10 سال امضاء كرد. براي برنامه‌هاي ماهواره‌اي كه از اين كانال تلويزيوني پخش مي‌شود از سوي دولت پاكستان محدوديت‌هايي اعمال مي‌‌شود و تمام صحنه‌هاي غير‌اخلاقي آن به وسيله رايانه سانسور مي‌شود.
در پاكستان محدوديتي براي خريد گيرنده‌هاي ماهواره‌اي وجود ندارد و به دليل پخش برنامه‌هاي ماهواره‌اي از طريق كانال " ان.‌تي.‌ام " گرايش براي خريد گيرنده‌هاي ماهواره‌اي كاهش يافته است.

[Moh@mm@d-SAT]

تركمنستان

راديو

در 22 دسامبر 1927 راديو عشق‌آباد تأسيس شد تا در خدمت تبليغ مباني نظام و افكار كمونيستي اتحاد شوروي سابق باشد. در طي اين دوره از لحاظ سياسي راديو عشق‌آباد عمدتاً دو نقش را برعهده داشت. يكي مبارزه با تفكر مذهبي با تبليغ انديشه‌ةاي ماترياليستي و دومي تبليغات گسترده در جهت ارائة چهره‌اي مطلوب از وضعيت ساكنان اتحاد جماهير شوروي. البته هدف دوم غالباً به منظور تأثير‌گذاري در همسايگان صورت گرفت. چرا كه راديو عشق‌آباد در نواحي مرزي به وضوح قابل شنود بود. اكنون با استقلال تركمنستان صداي راديو عشق‌آباد برعكس تلويزيون تركمنستان به مانند سابق در مرزهاي همسايگان چندان قابل شنود نمي‌باشد.
البته راديو عشق‌آباد به ويژه در برنامة صبحگاهي سنوندگان زيادي دارد. در حال حاضر از طريق دو ايستگاه راديويي برنامه پخش مي‌شود. اين دو ايستگاه تنها يكي دو ساعت برنامة روسي دارد و بقيه برنامه به زبان تركمي است. هم اكنون محور مسائل راديو در زمينة تبيين اهداف سياسي حكومت و توجه به الگوها و ارزشهاي سنتي تركمن دور مي‌زند.

تلويزيون

تلويزيون تركمنستان در سال 1956 تأسيس و پس از استقلال دست خوش تغيير و تحولاتي شد. در حال حاضر چهار كانال تلويزيوني در اين كشور فعاليت دارد:
1.كانال يك تلويزيون روسيه موسوم به " آستانكينو " كه 16 ساعت در روز برنامه دارد.
2.كانال مخصوص جمهوري‌ها كه آن هم از مسكو پخش مي‌شود و روزانه 8 ساعت از برنامه‌هاي تلويزيوني روسيه را ارئه مي‌نمايد و 3 ساعت ديگر هم متعلق به تلويزيون تركمنستان بوده، برنامه‌هاي تركمني پخش مي‌كند.
3.كانال وطن: شبكه سراسري تركمنستان است ومركزش در عشق‌آباد قرار گرفته است. اين كانال در روز 12 تا 14 ساعت برنامه دارد.
4.كانال صحرا به تازگي تأسيس شده است؛ هر روز از ساعت 5 بعد‌ از ظهر شروع به كار كرده تا پاسي از شب برنامه پخش مي‌كند. 4 ساعت اول اين شبكه در اختيار تركيه مي‌باشد و برنامه‌هاي كانال " اوراسيا " را ارئه مي‌نمايد و سپس برنامه‌هاي خاص تلويزيون تركمستان را به نمايش مي‌گذارد.
رسانه‌هاي جمعي تركمنستان تحت نظارت مستقيم " صفر مراد نيازف " رئيس‌جمهور اين كشور اداره مي‌شوند و خود وي مؤسس و مدير مسئول اكثر روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌هاي تركمنستان محسوب مي‌شود.
تنها نامي كه از راديو شنيده و تنها تصويري كه از تلويزيون مشاهده مي‌شود و بر صفحات نشريات نقش مي‌بندد، " تركمنباشي " (نيازف) است و اقداماتي كه وي انجام مي‌دهد.
در رسانه‌هاي جمعي تركمنستان هيچ‌گونه اخباري در خصوص ساير مناطق جهان نمي‌توان كسب كرد. اين محدوديت در انعكاس اخبار رويدادهاي ساير مناطق جهان مطلق است و هيچ استثنايي نيز در اين زمينه وجود ندارد.
در تركمنستان برخلاف ساير مناطق دنيا انجام مصاحبه با مسئولان و يا برگزاري ميزگردهاي مختلف براي بررسي مسائل سياسي روز، مسائل اجتماعي و فرهنگي و مشكلات مردم با هدف اطلاع‌رساني و تنوير افكار عمومي رايج نيست.
وجود اين گونه محدوديت‌ها و بسته‌بودن فضاي اطلاع‌رساني در تركمنستان در كنار عدم جذابيت ساير برنامه‌هاي تلويزيوني كه به انحاي مختلف و در تمامي مدت پخش برنامه‌ها تنها به تبليغ ( تركمنباشي) مشغول هستند، باعث رويگرداني مردم از اين رسانه شده است.
مردم تركمنستان با استفاده از تجهيزات دريافت ماهواره‌اي، ايستگاههاي تلويزيوني خارجي و عمدتاً روسي را جايگزين تلويزيون ملي خود كرده‌اند و بدون اغراق مي‌توان گفت: كمتر خانواده‌اي در تركمنستان وجود دارد كه تجهيزات دريافت ماهواره‌اي كانال‌هاي تلويزيوني را نداشته باشند.
وفور آنت‌هاي بشقابي ماهواره‌اي در پشت پنجره‌ها و پشت بام منازل مسكوني در عشق‌آباد به حدي چشم‌گير است كه نظر هر تازه واردي را به خود جلب مي‌كند.
در يكي دو سال اخير تب استفاده از تجهيزات دريافت ماهواره‌اي شبكه‌هاي تلويزيوني، ساكنين مناطق روستايي را نيز در برگرفته است.

[Moh@mm@d-SAT]

ترکیه


راديو

در سال 1925 راديو به همراه بي‌سيم در تركيه تأسيس شد و در سال 1926با همكاري فرانسه به صورت شركت سهامي ترك ـ فرانسه درآمد.راديو تركيه تمام مناطق كشور را تحت پوشش خبري دارد و داراي 4 شبكه فرستنده بين‌المللي و بيش از 150 ايستگاه راديويي محلي است. راديو بخش خصوصي نيز در سالهاي اخير اجازه فعاليت يافته است و در مدت زمان كوتاهي رو به تزايد نهاده است.
در تركيه يك راديو ويژه برنامه‌هاي آموزشي براي دانش‌آموزان مدارس و يك ايستگاه راديويي پيش‌بيني وضع‌ها نيز فعاليت دارند.
برنامه‌هاي راديو تركيه روزانه از 16 طول موج كوتاه به زبانهاي آلبانيايي، عربي، تركي، آذربايجاني، بلغاري، چيني، انگليسي، فرانسه، آلماني، يوناني، مجاري، فارسي، رومانيايي، روسي، تبرستاني وارد و فرستاده مي‌شود. نيروهاي آمريكايي مستقر در پايگاههاي آمريكا در خاك تركيه نيز برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني مخصوص به خود دارند.
در تركيه اين كانالهاي راديويي وجود دارد:
ـ كانال اول: شامل برنامه‌هاي فرهنگي، علمي، داستاني، موزيك، تبليغات، ورزش و اخبار. مركز اين كانال در آنكارا قرار دارد و در طول هفته نزديك به 164 ساعت برنامه دارد.
ـ كانال دوم: برنامه‌هاي اين شبكه شامل برنامه‌هاي فرهنگي، آموزشي، داستاني، موزيك، تبليغات، اخبار و رويدادهاي ورزشي مي‌باشد. مركز اين كانال در استانبل است و در طول هفته نزديك به 126 ساعت برنامه دارد.
ـ كانال سوم: شامل برنامه‌هايي در خصوص موزيك‌هاي خارجي و محلي است. مركز اين كانال در آنكارا است و در طول هفته به مدت 168 ساعت برنامه دارد.
ـ كانال چهارم: شامل برنامه‌هايي در خصوص موزيك كلاسيك، تركي و موزيك‌هاي محلي به زبان تركي مي‌باشد. مركز اين راديو در آنكار است و نزديك به 122 ساعت در هفته برنامه دارد.
ـ راديو توريستي: اين راديو برنامه‌هايي در آناتولي، ازمير، مرمره، نوشهير و كالكان دارد. اين برنامه‌ها عبارت از: موزيك، موضوعات فرهنگي و اخبار مي‌باشند اين برنامه‌ها به زبان‌هاي انگليسي، آلماني و فرانسوي است. مركز اين فرستنده در آناتولي است و در طول هفته 61 ساعت برنامه دارد.
ـ ايستگاه‌هاي منطقه‌اي راديويي: اين مناطق شامل آنكارا، استانبول، ازمير، ارضروم، دياربكر و طرابوزان و راديو gap هستند. برنامه‌هاي اين راديوها شامل موضوعات فرهنگي، موزيك و آگهي تجاري مي‌باشد.
ـ صداي راديو تركيه: ايستگاه موردنظر به 16 زبان خارجي برنامه پخش مي كند. اين برنامه‌ها در اروپا، شمال آفريقا، آسيا، بالكان، و آسياي دور قابل دريافت هستند و در طول هفته به صورت تمام وقت مشغول به كار هستند.
در حال حاضر در ترك?ه بيش از دو هزار راديوي محلي، يك‌صد و پنجاه راديو با پوشش منطقه‌اي به سازمان راديو ـ تلويزيون تركيه كه داراي موج كوتاه و متوسط بوده و به زبانهاي مختلف برنامه پخش مي‌نمايد، به طوري كه در آنكارا پايتخت تركيه بيش از يك صد و شصت فرستندة راديويي فعال مي‌باشند كه به پخش اخبار، موسيقي و برنامه‌هاي متنوع مي‌پردازند. همچنين راديوهاي ملي و اسلامي عبارتند از:
بيرليك (ملي ـ‌ مذهبي) ، عارفان ( اسلامي ـ صوفيه)، اميد ( اسلامي ـ تشيع)، هدف ( اسلامي ـ تنسنن)، موزائيك ( فرقة علويان)، دوست اف. ام ( اسلامي ـ ملي )، ته گه رته ( اسلامي ـ ليبرال)، آناتولي (خبرگزاري تركيه).

تلويزيون

تلويزيون دولتي تركيه در سال 1965 كار خود را آغاز نمود.
كانالهاي تلويزيوني دولتي:
ـ كانال اول: در سراسر خاك تركيه قابل مشاهده است و همه روزه از ساعت 7 صبح تا 1 نيمه شب به كار پخش برنامه مي‌پردازد. كانال اول قويترين كانال دولتي محسوب مي‌شود كه معمولاً ديدگاههاي دولتي را در برنامه‌هاي خود ملحوظ مي‌دارد.
ـ كانال دوم: از ساعت 5 بعدازظهر هر روز تا نيمه شب پخش برنامه‌هاي خود را كه متشكل از فيلم‌هاي سينمايي و مستند است ادامه مي‌دهد.
ـ كانال سوم: در حال حاضر روزانه 6 ساعت ( 6 بعد ازظهر تا 12 نيمه شب) برنامه پخش مي‌نمايد. برنامه‌هاي اين كانال عمدتاً فيلم‌هاي مستند خارجي و موسيقي است.
ـ كانال چهارم: اين كانال با هدف پخش برنامه‌هاي آموزشي تأسيس شده و در حال حاضر به غير از روزهاي شنبه و يكشنبه از ساعت 8 تا 11 شب برنامه پخش مي‌نمايد.
ـ كانال پنجم: هدف اصلي اين كانال كه به كانال بين‌المللي trt int شهرت دارد تغذيه تركهاي خارج از كشور و اشاعه فرهنگ و سياست‌هاي كشور تركيه است.
ـ كانال ششم ( گاپ gap) : برنامه‌هاي گاپ در درجه اول به موسيقي، سرگرمي و برنامه‌هاي اجتماعي و سپس به فيلم‌ و سريال اختصاص دارد.

كانالهاي تلويزيوني خصوصي اولیه :

با توجه به اينكه در تركيه قانوني جهت منع فعاليت‌هاي بخش خصوصي و زمينه تأسيس كانالهاي تلويزيوني وجود ندارد، از سال 1989 احداث شبكه‌هاي تلويزيوني خصوصي آغاز و كانالهاي متعددي به صورت سراسري يا منطقه‌اي توسط صاحبان سرمايه و يا با حمايت بانكها و مؤسسات بزرگ شروع به فعاليت نمودند. به دليل كثرت، فقط به ذكر نام تعدادي از آنها اكتفا مي‌شود.
ـ شبكه تلويزيوني استاربير( star- 1)
ـ شبكه تلويزيوني تله اون ( tele - on)
ـ شبكه تلويزيوني شو تي وي ( shwoe- tv)
ـ كانال 4 (مخصوص فيلمها و سريالهاي خارجي)
ـ شبكه تلويزيوني بي. آر. تي ( b.r.t)
ـ شبكه تلويزيوني ماركت ( market)
ـ شبكه تلويزيوني فلاش
ـ شبكه تلويزيوني بي. اچ. آ( b.h.a)
ـ شبكه تلويزيوني اچ. بي. بي ( h.b.b)
ـ شبكه تلويزيوني مهر ( mihr)
در حال حاضر در تركيه بيش از 250 كانال تلويزيوني، 60 كانال با پوشش منطقه‌اي و 70 كانال با پخش برنامه‌هاي سراسري فعاليت دارند كه هر سال نيز بر گسترش كمي و كيفي آن افزوه مي‌شود. علاوه بر اين در اغلب مناطق تركيه سيستم پخش برنامه‌هاي تلويزيوني از طريق كابل رايج است كه در آن كانالهاي اغلب كشورهاي اروپايي و آمريكايي قابل دريافت است.
برخي ديگر از كانالهاي تلويزيوني تركيه:
ـ تنها از دو ماهواره تركتست 1 بي و 1 سي ‌صدها كانال راديويي و تلويزيوني با پخش آنالوگ و ديجيتال قابل دريافت است. علاوه بر اين هم در همين ماهواره چندين كانال روسي، آذري، عربي، پاكستاني، افغاي، تركمني، انگليسي و ... برنامه پخش مي‌كنند.
ـ شبكة استار ( ستاره) با بيش از 24 كانال تلويزيوني و دهها كانال راديويي با انواع برنامه‌هاي خبري، تفريحي، ورزشي، آموزشي، موسيقي، فيلم و...
ـ كانال تلويزيوني ياشيل جام، پخش 24 ساعته فيلمهاي تركي
ـ كانال تلويزيوني ديزي تي وي، پخش 24 ساعته سريالهاي تركي
ـ كانال تلويزيوني سينه كلاس، پخش 24 ساعته فيلمهاي خارجي
ـ كانالهاي ورزشي اف. بي متعلق به تيم فنرباغچة تركيه
ـ تاتليس ( متعلق به ابراهيم تاتليس، خوانندة معروف تركيه)
و كانالهاي بسيار متنوعي كه در تمام زمينه‌هاي علمي، فرهنگي، هنري، سينمايي، مذهبي، اخبار و .. به پخش برنامه مشغولند.

[Moh@mm@d-SAT]

عراق

با توجه به شرايط اخير كشور عراق و به سبب تغيير قدرت و حكومت و اشغال اين كشور، اطلاعات دقيقي در خصوص راديو و تلويزيون اين كشور در دست نيست.
اطلاعات بيشري راجع به وضعيت اين دو رسانه در قبل از اشغال اين كشور مي‌توان بيان كرد.

راديو

ـ راديو جمهوري عراق، شبكه‌اي راديويي بود كه به زبانهاي عربي، كردي، انگليسي و فرانسه برنامه پخش مي‌كرد و رسمي‌ترين رسانه اين كشور بشمار مي‌رفت.
ـ راديو صداي جوان، رسانه شنيداري پرمخاطبي بود كه متعلق به عدي پسر بزرگ صدام بودم و موسيقي بسياري پخش مي‌كرد.
ـ راديو قرآن كه مختص پخش تلاوت آيات قرآن كريم و از راديوهاي پرمخاطب عراق بشمار مي‌رفت كه زير نظر وزارت اوقاف و معارف اين كشور اداره مي‌شد.
ـ صداي توده‌ها و راديو ام الحروب از ديگر راديوهاي عراقي بودند كه از زمان جنگ دوم خليج فارس به منظور تهييج توده‌ها تأسيس شدند.
ـ علاوه بر راديوهاي ياد شده 6 ايستگاه ديگر راديويي با طول موج اف. ام در بصره، بغداد و سامره مستقر بودند كه آنها هم تحت نظارت دولت قرار داشتند.

تلويزيون

تلويزيون كانال يك يا تلويزيون جمهوري عراق، مهمترين شبكه تلويزيوني عراق بود كه به صورت دولتي اداره مي‌شد.
ـ تلويزيون الشعب، ديگر تلويزيون عراق بود كه آن هم زير نظر عدي فرزند صدام اداره مي‌شد.
علاوه بر دو شبكه تلويزيوني ايستگاهي در عراق، يك شبكه ماهواره‌اي هم وجود داشت كه به پخش رويدادهاي عراق براي ساكنان اروپا و خاورميانه مبادرت مي‌ورزيد. استفاده از آنتن ماهواره در عراق ممنوع بود، اما يك شبكه كابلي با گزينش برنامه‌هاي تفريحي، ورزشي و ديگر برنامه‌ها از ماهواره به زبان عربي در عراق و عموماً در شهرهاي بزرگ مشترك مي‌پذيرفت.
مردم عراق عمدتاً چاره‌اي جز بسنده كردن به رسانه‌هاي داخلي نداشتند و تنها گزينه‌اي كه مي‌توانستند گاهي دزدكي از آن بهره ببرند، گوش دادن به راديوهاي خارجي بي. بي. سي، راديو آزاد عراق كه آمريكايي‌ها از پراگ پخش مي‌كردند و راديو ساوا كه آن هم آمريكايي‌ها تأسيس كرده‌اند و در سرتاسر كشورهاي عربي مخاطبان بسياري دارد، بود.
اما پس از تصرف اين كشور توسط نيروهاي آمريكا و انگليس و فروپاشي حكومت صدام، رقابت كشورهاي غربي براي تسلط رسانه‌اي بر اين كشور همانند بعد نظامي شتاب گرفت و هر يك به نحوي در صدد ايجاد شبكه هاي راديويي و تلويزيوني در اين كشور برآمدند.
نمايندة شبكة خبري بي.بي.سي در عراق اعلام كرده است كه اين شبكه بزودي بزرگترين طرح راديو و تلويزيوني را در جنوب عراق راه اندازي مي‌كند. بر اساس اين طرح، شبكه خبري بي.بي.سي انگليس راديو و تلويزيون ماهواره‌اي استانهاي بصره، ميسان، ذيقار و قادسيه را راه‌اندازي خواهد كرد. دست‌اندركاران اين پروژه هدف از ايجاد اين پروژه راديو و تلويزيوني را تحول در جامعة رو به دمكراسي عراق بيان و اظهار نموده‌اند كه تا كنون بي. بي. سي چنين پروژة بزرگي در هيچ جاي جهان ايجاد نكرده است. نمايندة بي.بي.سي اعلام كرده است كه اين كار هيچ ارتباطي با برنامه‌هاي نظامي انگليس ندارد، بلكه مسئوليت آن بر عهدة شبكه خبري بي.بي.سي است.
وي اظهار كرده است كه اين شبكة خبري به مدت 24 ماه برعهدة مقامات بي. بي. سي خواهد بود و پس از آموزش كادر خبري حرفه‌اي آن، راديو و تلويزيون جنوب، به عراق واگذار خواهد شد.
آمريكا نيز قرار است مناطق شما و مركز عراق را تحت پوشش فعاليت‌هاي اطلاع‌رساني و تلويزيوني خود درآورد.
گفته مي‌شود بعد از حمله به عراق، مسيحي‌هاي طرفدار شارون در عراق تلويزيون داير كردند و از 12 كانال تلويزيوني كه سابقاً براي نمونه در كاليفرنيا يك ساعت برنامه داشتند، حالا 24 ساعته به زبان فارسي پخش مي‌كنند.
طرفداران اسرائيل و شارون بر سر سهمية موساد ( با كشورهاي آمريكا و انگليس در اين زمينه) رقابت دارند و هدفشان جلب جوانان است.

[Moh@mm@d-SAT]

عربستان


راديو

راديو عربستان با برنامه‌هاي برون مرزي و درون مرزي زير نظر وزارت تبليغات عربستان قرار دارد.
برنامه‌هاي درون مرزي به زبانهاي عربي و انگليسي پخش مي‌شود و داراي فرستنده‌هاي راديويي در شهرهاي جده، رياض، دمام و ابها است.
مهمترين كانالهاي راديويي عبارتند: راديو سراسري كه از رياض برنامه پخش مي‌نمايد. كانال دوم(رياض) شبكه قرآن(رياض)، و راديو صداي اسلام كه از مكه مكرمه برنامه‌هاي خود را روي آنتن مي‌فرستند.

تلويزيون

علي‌رغم مخالفت شديد تندوران وهابي با ايجاد تلويزيون در عربستان با اهتمام ملك فيصل اولين فرستنده تلويزيوني در اين كشور تأسيس گرديد. در حال حاضر دو كانال تلويزيوني يكي به زبان عربي و ديگري به زبان انگليسي برنامه‌هاي خود را پخش مي‌نمايند. دو كانال ماهواره‌اي " اقرأ " و mbc نيز متعلق به عربستان مي‌باشند. در حالي كه از نظر قانوني داشتن آنتن‌هاي ماهواره‌اي ممنوع مي‌باشد، اما اين مسئله با اغماض دولت رو به رو شده و اكثر منازل داراي ماهواره مي‌باشند.

[Moh@mm@d-SAT]

عمان


طبق آمار يونسكو در سال 1993 . م، 1155000 گيرندة راديويي و 1300000 گيرندة تلويزيوني در عمان وجود داشته است.

راديو

راديو سلطان‌نشين عمان، در مسقط مي‌باشد و روزانه 20 ساعت برنامه به زبان عربي و 15 ساعت برنامه به زبان انگليسي پخش مي‌كند.
راديو " سلاله " در سال 1997. م تأسيس شد. فرستندة آن در ظفار مي‌باشد و برنامه‌هايش به زبان عربي و زبان ظفاري ( گويش مخصوص اهالي ظفار) مي‌باشد.
راديو بي. بي. سي، بريتانيا يك ايستگاه تقويت كنندة امواج راديويي در جزيرة مصيره راه‌اندازي نموده است. اين ايستگاه براي دريافت، اصلاح و توسعة برنامه‌هاي بي. بي. سي به زبانهاي عربي، فارسي، هندو، پشتو و اردو به كار گرفته مي‌شود. در حال حاضر از مسقط و سلاله برنامه‌هايي به زبان عربي انگليسي پخش مي‌شود. هر روز 3 برنامة خبري به زبان انگليسي از طريق ايستگاههاي راديو عمان پخش مي‌شود. همچنين صبح‌ها موسيقي كلاسيك و بعداز ظهرها موسيقي مردمي از راديوي اين كشور پخش مي‌شود.
هشتاددرصد از آنچه در راديوي عمان پخش مي‌شود، در داخل عمان تهيه مي‌شود و در اين رابطه از همة قسمت‌هاي عمان و همچنين از طريق خبرنگاران در 13 شهر مهم جهان با راديو عمان همكاري مي‌شود.

تلويزيون

مركز پخش تلويزيون عمان در مسقط مي‌باشد. همچنين دو ايستگاه تلويزيوني با سيستم رنگي وجود دارد كه يكي در منطقة " قورم " است و توسط شركت آلماني زيمنس در سال 1974. م احداث شده است و ديگري نيز در منطقة " ظفار " است كه در سال 1975. م تأسيس شد. در سال 1979.م اين دو ايستگاه تلويزيوني توسط ماهواره به يكديگر متصل شده و يك كانال تلويزيوني تشكيل دادند.
عمان يكي از اولين كشورهاي عرب بود كه جهت پخش برنامه‌هاي داخلي از يك ماهواره استفاده كرد. در سال 1998. م دولت عمان با امضاي يك قرارداد با كمپاني مصري " نيل ست " خواستار بهره‌برداري از يك كانال در سيستمي گرديد كه قسمت اعظم جهان عرب را در بر بگيرد. در دسامبر همان سال، دولت عمان شروع به فرستادن برنامه‌هاي تلويزيوني به كشورهاي اروپايي نمود.
اين دولت در حال حاضر مشغول بحث در مورد امكان اجازة كانالها و خطوط كابل در اروپا و آمريكا جهت بهره‌برداري بينندگان عرب در آن كشورهاست.
از نوامبر 1998. م برنامه‌هاي تلويزيوني عمان به صورت شبانه‌روزي در آمده است.

[Moh@mm@d-SAT]

قطر


راديو

راديو قطر در ماه ژوئن 1968 شروع به كار نموده و پس از آن بود كه صداي قطر براي نقاط مختلف خارج از كشور پخش گرديد. راديو قطر بيش از 50 ساعت برنامه به زبانهاي عربي انگليسي، فرانسه و اردو در طول شبانه‌روز پخش مي‌كند. همچنين راديو قطر داراي " صداي موسيقي " نيز مي‌باشد. راديو قرآن اين كشور هم در سال 1992 افتتاح گرديده است.
از مهمترين برنامه‌هاي آينده اين راديو تأسيس ايستگاههاي پخش موج كوتاه است به گونه‌اي كه بتواند كليه نقاط دنيا را تحت پوشش خود قرار دهد. همچنين اين راديو در صدد بوده كه استوديوي پيشرفته‌اي براي اخبار و برنامه‌هاي زنده تأسيس نمايند. راديو قطر در مجموع اخبار و تحولات سياسي منطقه شوراي همكاري و ايران را پخش نموده و به عنوان بلند‌گوي دولت جهت اعلام مواضع رسمي اين كشور در مورد مسائل و قضاياي مهم نيز عمل كرده است.

تلويزيون

اولين گام براي تأسيس ايستگاه تلويزيون سياه و سفيد در قطر در 15 ماه اوت 1970 برداشته شد. در سال 1974 دومين گام در خصوص تلويزيون رنگي برداشته شد. در سال 1982 نيز كانال دوم تلويزيون قطر به زبان انگليسي افتتاح و شروع به كار نمود. تلويزيون قطر روزانه 25 ساعت برنامه از طريق دو كانال موجود پخش مي‌كند... از برجسته‌ترين برنامه‌هاي در دست اقدام تلويزيون قطر، تقويت ايستگاههاي پخش و تأسيس كانال ورزشي واستوديوي كامل پخش خبر و توليد سريالهاي اجتماعي و به كارگيري كامپيوتر در آرشيو سياسي بوده است. تلويزيون قطر از معدود تلويزيونهاي كشورهاي عربي منطقه است كه به هنگام پخش فيلم‌هاي سينمايي بويژه غربي، اقدام به سانسور صحنه‌هاي نامناسب و قطع فيلم مي‌نمايد.

[Moh@mm@d-SAT]

كويت

راديو و تلويزيون

راديو كويت از سال 1951 فعاليت خود را آغاز نمود و قبل از اشغال اين كشور از سوي رژيم عراق، با چهار فرستنده برنامه‌هاي خود را به زبانهاي عربي، انگليسي، فرانسه و فارسي پخش مي‌كرد. پس از آزاد‌سازي كويت، پخش برنامه‌هاي فارسي راديو كويت قطع شد. راديو كويت به طور 24 ساعته علاوه بر زبان عربي برنامه‌هايي نيز به زبانهاي انگليسي و فرانسه پخش مي‌كند.

تلویزیون

پيش از نوامبر 1961 يكي از بازرگانان كويت صاحب امتياز تلويزيون اين كشور بود؛ ولي از آن زمان به بعد تلويزيون در اختيار دولت قرار گرفت و برنامه‌هاي آن به طور محسوس گسترش يافت.
ساعات پخش برنامه‌هاي تلويزيون كويت كه تا نوامبر 1936 در هر هفته به 28 ساعت مي‌رسيد در اكتبر 1967 به 53 ساعت در هفته افزايش يافت و اكنون نيز به هفتاد ساعت در هفته افزايش يافته است. تلويزيون كويت با استفاده از ماهواره‌اي كه بر فراز اقيانوس هند قرار دارد بسياري از برنامه‌هاي جهاني از جمله سفرهاي فضايي و مسابقات ورزشي بين‌المللي را مستقيماً پخش مي‌كند. در كويت فرستنده راديويي يا تلويزيوني خصوصي وجود ندارد و اين رسانه گروهي در كنترل كامل دولت است و سياستهاي حكومت در كليه برنامه‌هاي آن اعمال و اخبار رسمي و مورد تأييد مقامات كويتي از اين طريق پخش مي‌شود.
تلويزيون كويت در حال حاضر با 3 كانال فعاليت مي‌كند. يك كانال به زبان عربي،كانال دوم به زبان انگليسي و كانال سوم مختص پخش گزارش‌هاي ورزشي است. همچنين ايستگاه‌هاي تلويزيوني كويت برنامه‌هاي كانال تلويزيوني mbc (لندن) و كانال ماهواره‌اي مصر esc را رله مي‌كنند و اين كانالها در كويت با آنتن‌هاي معمولي قابل دريافت است.